Εξωδικαστικός Συμβιβασμός – Ρύθμιση χρεών επιχειρήσεων

ΚΑΤΑΤΕΘΗΚΕ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ ΠΙΣΤΩΤΕΣ

Τη δυνατότητα ένταξης σε όλες τις επιχειρήσεις, ακόμη και τις ατομικές, με οφειλές πάνω από 20.000 ευρώ και τη δυνατότητα εξόφλησης χρεών προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία μέχρι και σε 120 μηνιαίες δόσεις (δηλαδή σε διάστημα δεκαετίας) δίνει το νομοσχέδιο για τον «εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων» που κατατέθηκε στη Βουλή.

Εκτιμάται ότι στον μηχανισμό του εξωδικαστικού θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση περισσότερες από 400.000 επιχειρήσεις -εκ των οποίων οι 300.000 είναι μικρού μεγέθους και οι 100.000 μεσαίες- καθώς επίσης και περίπου 3.000 μεγάλες εταιρείες. Τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου είναι τα εξής:

1. Ποιους αφορά και τι κριτήρια ένταξης υπάρχουν;

Στο νόμο μπορεί να υπαχθεί κάθε φυσικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα και κάθε νομικό πρόσωπο το οποίο αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα εφόσον κατά την 31η Δεκεμβρίου 2016 είχε οφειλή από δάνειο ή πίστωση σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών ή οφειλή που ρυθμίστηκε μετά την 1η Ιουλίου 2016 προς χρηματοδοτικό φορέα ή είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη Φορολογική Διοίκηση ή προς Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ή προς άλλο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, περιλαμβανομένων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, ή είχε βεβαιωθεί η μη πληρωμή επιταγών εκδόσεώς του λόγω μη επαρκούς υπολοίπου και οι συνολικές προς ρύθμιση οφειλές του ξεπερνούν το ποσό των 20.000 ευρώ.

Στον μηχανισμό μπορούν να μπουν εταιρείες που τηρούν απλογραφικό λογιστικό σύστημα, εφόσον έχουν θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις και εταιρείες που τηρούν διπλογραφικό λογιστικό σύστημα εφόσον έχουν είτε θετικά EBITDA είτε θετική καθαρή θέση (equity).

Για την έγκριση πρότασης αναδιάρθρωσης οφειλών απαιτείται συμφωνία του οφειλέτη και πλειοψηφία τριών πέμπτων (3/5) των συμμετεχόντων πιστωτών, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται ποσοστό δύο πέμπτων (2/5) των συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο.

2. Πως διαχωρίζονται οι επιχειρήσεις σε μικρές και μεγάλες για τις ανάγκες του νόμου;

Ως “μεγάλες επιχειρήσεις” νοούνται όσες, κατά την τελευταία χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης είχαν κύκλο εργασιών μεγαλύτερο 2.500.000 ευρώ ή έχουν συνολικές υποχρεώσεις (ληξιπρόθεσμες ή μη) υψηλότερες 2.000.000 ευρώ.

Ως “μικρές επιχειρήσεις” νοούνται όσες, κατά την τελευταία χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης είχαν κύκλο εργασιών έως 2.500.000 ευρώ και έχουν συνολικές υποχρεώσεις (ληξιπρόθεσμες ή μη) 2.000.000 ευρώ.

3. Ποια είναι η διαδικασία των αιτήσεων;

Κάθε οφειλέτης που πληροί τις παραπάνω προϋποθέσεις μπορεί να υποβάλει αίτηση για την υπαγωγή του έως την 31η Δεκεμβρίου 2018. Αποκλείεται η υποβολή δεύτερης αίτησης από τον ίδιο οφειλέτη όσο εκκρεμεί η πρώτη.

Η αίτηση για την υπαγωγή στη διαδικασία υποβάλλεται από τον οφειλέτη ηλεκτρονικά στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.) με τη χρήση ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας, η οποία θα τηρείται στην ιστοσελίδα της Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. Στην αίτηση κατατίθενται όλα τα στοιχεία του οφειλέτη που αφορούν τον αριθμό και τις οφειλές ανά πιστωτή καθώς και δήλωση των περιουσιακών στοιχείων του. Βασικό στοιχείο που θα πρέπει να κατατεθεί, είναι η έκθεση αξιολόγησης βιωσιμότητας του οφειλέτη, εάν έχει εκπονηθεί. Η εκπόνηση αξιολόγησης βιωσιμότητας μπορεί να ανατεθεί σε εμπειρογνώμονα, εφόσον υποβάλλεται σχετικό αίτημα από συμμετέχοντες πιστωτές που είναι δικαιούχοι τουλάχιστον του ενός τρίτου του συνόλου των απαιτήσεων που συμμετέχουν στη διαδικασία. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, η εκπόνηση αξιολόγησης βιωσιμότητας και του σχεδίου αναδιάρθρωσης οφειλών, ανατίθεται υποχρεωτικά σε εμπειρογνώμονα, η επιλογή και ο διορισμός του οποίου, γίνεται με κοινή απόφαση του οφειλέτη και της απόλυτης πλειοψηφίας των συμμετεχόντων πιστωτών. Σημειώνεται ότι η ανάθεση σε εμπειρογνώμονα της αξιολόγησης βιωσιμότητας του οφειλέτη μπορεί να παραλειφθεί, εφόσον έχει εκπονηθεί από οποιονδήποτε πιστωτή, αξιολόγηση βιωσιμότητας του οφειλέτη εντός των τελευταίων 12 μηνών πριν την υποβολή της αίτησης.

Μετά την υποβολή της αίτησης, η ΕΓΔΙΧ, ορίζει έναν συντονιστή από το ειδικό μητρώο που έχει συστήσει, ο οποίος καλείται να φέρει σε επαφή τον οφειλέτη και τους πιστωτές και να επιβλέψει έως το τέλος τη διαδικασία αναδιάρθρωσης των οφειλών. Όταν οι πιστωτές και ο οφειλέτης φθάνουν σε συμφωνία, κατατίθεται στο οικείο πρωτοδικείο για επικύρωση.

4. Τι γίνεται με τα χρέη προς το Δημόσιο και τους τόκους – Ποια ποσά αφαιρούνται;

Εάν από τη διαδικασία αναδιάθρωσης των χρεών μιας επιχείρησης, οι πιστωτές δεν έρχονται σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν στην οποία θα βρισκόταν σε περίπτωση ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, τότε προαφαιρούνται:

α) το σύνολο των τόκων υπερημερίας των πιστωτών του ιδιωτικού τομέα,

β) ποσοστό 95% των απαιτήσεων του Δημοσίου από πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από τη φορολογική διοίκηση και ποσοστό 85% των απαιτήσεων του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης από προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής.

Σε ότι αφορά τις εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου υπέρ πιστωτικών ιδρυμάτων, του Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (Ε.ΤΕ.ΑΝ. Α.Ε.), καθώς και οποιουδήποτε άλλου φορέα του δημόσιου τομέα που έχει χορηγήσει εγγύηση για δάνεια οποιουδήποτε είδους, ακολουθούν τις απαιτήσεις υπέρ των οποίων χορηγήθηκαν, όπως οι απαιτήσεις αυτές ρυθμίζονται με τη συμφωνία. Αν δεν τηρηθεί η συμφωνία αναδιάρθρωσης από τον οφειλέτη, οι φορείς ευθύνονται μόνο για την καταβολή του αντίστοιχου εγγυημένου ποσοστού του ανεξόφλητου κεφαλαίου, σύμφωνα με τους όρους της χορήγησης της εγγύησης.

Σημείωση: Τα παραπάνω ποσά συνυπολογίζονται μόνο στην περίπτωση και κατά την έκταση που το επιτρέπει η ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη και αποπληρώνονται, εν όλω ή εν μέρει, μόνο εφόσον έχουν αποπληρωθεί πλήρως οι λοιπές απαιτήσεις των πιστωτών. Δηλαδή αν η επιχείρηση έχει δυνατότητα αποπληρωμής και αυτών των οφειλών, θα τις αποπληρώνει. Σε αντίθετη περίπτωση, δηλαδή αν η επιχείρηση δεν μπορεί, τα παραπάνω ποσά διαγράφονται μετά την ολοσχερή εξόφληση όλων των οφειλών, βάση της σύμβασης αναδιάρθρωσης.

5. Τι προβλέπεται για τους μικρούς πιστωτές και τους εργαζόμενους;

Σε περίπτωση που οι απαιτήσεις ενός πιστωτή υπερβαίνουν ποσοστό 85% των συνολικών απαιτήσεων κατά του οφειλέτη, η αίτηση υπαγωγής στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης προωθείται στον εν λόγω πιστωτή για διμερή διαπραγμάτευση.

Πιστωτές οι απαιτήσεις των οποίων (α) δεν υπερβαίνουν ατομικά για κάθε πιστωτή το ποσό των 2.000.000 ευρώ και ποσοστό 1,5% του συνολικού χρέους του οφειλέτη και (β) δεν υπερβαίνουν αθροιστικά το ποσό των 20.000.000 ευρώ και ποσοστό 15% του συνολικού χρέους του οφειλέτη, δεν συμμετέχουν στη διαδικασία του παρόντος νόμου και δεν δεσμεύονται από τη σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών.

Αναφορικά με τις οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία, δεν θα επιτρέπεται η διαγραφή βασικής οφειλής παρακρατούμενων εισφορών εργαζομένων προς φορείς κοινωνικής ασφάλισης, ενώ η διαγραφή βασικής οφειλής προς φορείς κοινωνικής ασφάλισης δεν θα επηρεάζει τα ασφαλιστικά δικαιώματα τρίτων.

Επίσης δεν υπάγονται στον νόμο απαιτήσεις από ανακτήσεις κρατικών ενισχύσεων λόγω παραβίασης των σχετικών διατάξεων της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 3 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν.δ. 356/1974, Α’ 90). 

6. Βασικά σημεία προσοχής

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει στις διατάξεις του και μια σειρά απαγορεύσεων, οι οποίες αφορούν τόσο στα χρέη προς το Δημόσιο όσο και προς τα ασφαλιστικά ταμεία.

Α) Για οφειλές προς το Δημόσιο προβλέπεται ότι η αποπληρωμή δε θα πραγματοποιείται σε περισσότερες από 120 δόσεις. Κατ’ εξαίρεση, για οφειλές προς το Δημόσιο άνω των 2.000.000 ευρώ, η αποπληρωμή θα μπορεί να γίνεται σε περισσότερες δόσεις εφόσον συναινεί το Δημόσιο και υπό την προϋπόθεση ότι η μεγαλύτερη διάρκεια αποπληρωμής δικαιολογείται από τη συνολική δυνατότητα αποπληρωμής του οφειλέτη και έχει ως αποτέλεσμα την αποπληρωμή συνολικά μεγαλύτερου μέρους της οφειλής.

Β) Ακόμη, δεν θα είναι έγκυρος ο όρος σύμβασης εξωδικαστικού συμβιβασμού ο οποίος θα προβλέπει τμηματική αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο ανά χρονικά διαστήματα που υπερβαίνουν τον μήνα και καταβολή μηνιαίας δόσης η οποία είναι μικρότερη από 50 ευρώ, καθώς επίσης και την παροχή περιόδου χάριτος για την αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο ή την ικανοποίηση απαιτήσεών του με άλλα ανταλλάγματα αντί χρηματικού ποσού.

Γ) Στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης του παρόντος νόμου δεν υπάγονται οφειλές του οφειλέτη που έχουν γεννηθεί μετά την 31η Δεκεμβρίου 2016.